زيرساخت‌هاي نظري جهاد اقتصادي و راهكـارهـاي تحقـق عينـي آن

زيرساخت‌هاي نظري جهاد اقتصادي و راهكـارهـاي تحقـق عينـي آن

چكيده

بيت‌الغزل اين نوشتار با بخشي از پيام نوروزي رهبر معظم انقلاب آغاز مي‌گردد كه:
از جملۀ اساسي ترين كارهاي دشمنان ملت ما و كشور ما در مقابلۀ با كشور ما، مسائل اقتصادي است. البته در عرصۀ فرهنگي هم فعالند، در عرصۀ سياسي هم فعالند، در عرصۀ انحصارات علمي هم فعالند، اما در عرصۀ اقتصادي فعاليت بسيار زيادي دارند. همين تحريم هائي كه دشمنان ملت ايران زمينه‌سازي كردند يا آن را بر عليه ملت ايران اعمال كردند، به قصد اين بود كه يك ضربه¬اي بر پيشرفت كشور ما وارد كنند و آن را از اين حركت شتابنده باز بدارند. البته خواستۀ آنها برآورده نشد و نتوانستند از تحريم‌هاي آن نتيجه¬اي را كه انتظار داشتند، بگيرند و تدابير مسئولان و همراهي ملت بر ترفند دشمنان فائق آمد؛

كليد واژه

جهاد -جهاد اقتصادي-مقاله پايداري-مجموعه‏نگري-مقام معظم رهبري-ارزشهاي انقلاب-برنامه‌ريزي-اقتصاد- اصل 49 قانون اساسي -جهاد سياسي

ادامه نوشته

سال جهاد اقتصادی / سال جهاد اقتصادی و آموزه های اسلام

 سال جهاد اقتصادی و آموزه های اسلام

چکیده:
بسیاری از آموزه های دینی در حوزه تشریع و تبیین، دارای جهت گیری اقتصادی خاصی است که نگرش کلی اسلام به اقتصاد و بویژه جایگاه توسعه اقتصادی را در دین نشان می دهد.

در این مقاله با نگاهی اجمالی به مسأله رشد، سنت تسخیر طبیعت به وسیله انسان، توصیه های اسلام در مورد استعمار، استنماء، استثمار، استصلاح زمین و سرمایه ها، احیاء موات، حیازت مباحات، وجوب خمس و زکات، نفی سبیل کفار بر مسلمین، فلسفه اموال و فلسفه خلقت انسان، جایگاه توسعه اقتصادی به طور کلی نشان داده شده و بیان شده است که چگونه ادیان الهی بویژه دین اسلام علاوه بر تأکید و اصرار بر توسعه اقتصادی، منشأ پیدایش و بازسازی توسعه سالم و همه جانبه مبتنی بر عدالت و سازگار با سایر ابعاد آن مانند توسعه فرهنگی، سیاسی، اجتماعی... بوده و هست.

ادامه نوشته

سال جهاد اقتصادی / وظیفه ی جهادی در سال جهاد اقتصادی

 وظیفه ی جهادی در سال جهاد اقتصادی

گروه اقتصادی برهان : با توجه به نام‏گذاری سال 1390 به نام سال « جهاد اقتصادی » از سوی مقام معظم رهبری، در راستای تبیین این نام با دکتر « ارسلان فتحی‏پور »، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس به گفت‏وگو نشسته‏ایم.

- با توجه به نام امسال که از سوی مقام معظم رهبری گذاشته شده‏است، تبیین آن از دیدگاه شما و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، چیست؟

بیانات مقام معظم رهبری در تمامی سخنرانی­ها و دیدارها بیان‏گر بهترین مسیر برای تحقق پیشرفت توأم با عدالت و ارتقای ایران اسلامی است. این موضوع به طور خاص در ابتدای هر سال با توجه به نام‏گذاری سال جدید تبلوری دیگر یافته و تبدیل به انگیزه‏ای مضاعف در میان مردم و مسؤولان برای اجرای منویات ایشان می­شود.

ادامه نوشته

سال جهاد اقتصادی / فعالیت اقتصادی زنان از دیدگاه قرآن

مقدّمه
فعالیت اقتصادی و کار و تلاش، همواره قرین زندگی زنان بوده است. زنان در طول تاریخ، علاوه بر انجام کارهای خانه، همیشه همگام با مردان به فعالیت هایی مثل کشاورزی و دام داری اشتغال داشته و از این طریق، بخشی از هزینه خانواده را بر دوش کشیده و به اقتصاد خانواده کمک می کرده اند. اما در زمان های گذشته، فعالیت های یاد شده نظیر سایر کارهایی که زنان در خانه انجام می دادند، کارِ خانه به شمار می رفته و در مقابل آن مزدی به زن پرداخت نمی شده است.

با حرکت جوامع به سوی دستاوردهای تمدن جدید و تبدیل کارگاه های خانگی و کوچک به کارخانه و جای گزینی ماشین به جای نیروی انسانی، اشتغال زنان به فعالیت های اقتصادیِ بیرون از خانه، طی چند دهه اخیر، اهمیت ویژه ای یافته است؛ به گونه ای که در حال حاضر مشارکت اقتصادی و اشتغال زنان به فعالیت اقتصادی در بیرون خانه، یکی از مسائل مهم و مطرح زنان در جامعه امروز ماست. نظر به اهمیت موضوع و شبهات و اشکالاتی که در زمینه کارِ زنان در مراکز عمومی مطرح شده و آراء و دیدگاه های مختلفی را پدید آورده است، این نوشتار به بررسی این مسئله از دیدگاه آیات پرداخته و از چند شاهد روایی نیز مدد جسته است.


واژگان محوری
کار: «کار» در لغت، به معنای تلاش و کوشش و فعالیت، و در اصطلاح اقتصادی، یکی از عوامل تولید است. دانشمندان علم اقتصاد در تعریف کار گفته اند: «نیروی کار یکی از عوامل عمده تولید و متشکّل است از اعمال قوّه فکری یا دستی که در برابر آن مزد، حقوق، معاش، یا حق الزحمه کار و کسب گرفته می شود.»(1) بر اساس این تعریف، فعالیتی که در برابر آن مزد پرداخت نشود کار محسوب نمی شود. به همین سبب، کاری که زنان در خانه انجام می دهند فعالیت اقتصادی به شمار نمی آید و زنان خانه دار در جمعیت غیر فعّال و بیکار قرار می گیرند.(2)

ادامه نوشته

سال جهاد اقتصادی / عقلانيت و جهاد اقتصادي در پرتو دين

سال جهاد اقتصادی / عقلانيت و جهاد اقتصادي در پرتو دين

صرف نظر از آرمان تحقق عملي اقتصاد اسلامي در جوامع مسلمان ، دستيابي به الگوي نظري جامع آن ، هدف بسياري از اقتصاددانان مسلمان بوده است.

محققان بسياري به بحث اقتصاد اسلامي وارد شده اند که رويکردهاي هر يک از آنان ادبيات خاص و نيز نقاط ضعف و قوت خود را داراست.

با اين همه چنان که پيداست براي برداشتي جامع و مانع از اقتصاد اسلامي هنوز به فرصت نيازمنديم. يکي از رويکردهاي مزبور در حوزه تحقيقات اقتصاد اسلامي به زبان فارسي رويکرد محققان حوزوي است که پس از سالها ممارست در علوم مختلف اسلامي وارد فضاي مباحث اقتصاد اسلامي شده و به تلاشي جدي براي نقد و اصلاح ادبيات اقتصادي با توجه به مفاهيم و ارزشهاي اسلامي دست زده اند.

ويژگي عمده اين رويکرد، به رغم سرشاربودن از مفاهيم ديني و آيات و روايات ، دوربودن از فضاي واقعي اقتصاد يا پديده ها و مناسبات اقتصادي جامعه است که مقدمه اي ضروري براي درک عميق و تحليل صحيح اقتصادي است.

همچنين حجم بالايي از مطالب توليد شده در اين رويکرد به مطالعه تطبيقي مفاهيم و مباني نظري دانش اقتصاد معطوف است ؛ به عنوان مثال مباحث مالکيت ، کميابي يا پريابي به عنوان موضوع اصلي علم اقتصاد، مباني و اهداف نظام اقتصادي ، توزيع درآمد و ثروت و عدالت اجتماعي از موضوعاتي هستند که در صفحات بيشتر اين تحقيقات به چشم مي خورد.

شايد به عنوان کليدي ترين وجه مميزه اين نگرش بتوان به اين نکته اشاره کرد که مباحث مطرح در آن هيچ گونه چالشي با نظام اقتصادي سرمايه داري که در واقعيت جامعه ساري و جاري است ، ايجاد نمي کند (بجز استثناهايي مثل بحث بانکداري که البته آن هم به نوبه خود داراي نواقص و مشکلات جدي است).

ادامه نوشته

سال جهاد اقتصادی / پیامک‌ و اشعار سال جهاد اقتصادی

سال جهاد اقتصادی / پیامک‌ و اشعار سال جهاد اقتصادی

* از لطف خدا به دل نمادی داریم - بر دفع بدی چراغ و هادی داریم
در سال جهاد اقتصادی گوییم - عشق است که رهبری جهادی داریم

* امروز دلم نوید شادی داده - انگیزه اردوی جهادی داده
امروز امیر جبهه خوبی‌ها - فرمان جهاد اقتصادی داده

* در سال جهاد اقتصادی - با لطف خدا رسیم به خودکفایی
یا رب تو مددنما به ایران - تا آنکه شود پیروز بر کفر جهانی

* فرموده رهبری است سال جاری - نامیده شده جهاد اقتصادی

* برخیز که وقت جشن و شادی است - پایان خرابی و کسادی است
نوروز خجسته‌ای است زیرا - گویند جهاد اقتصادی است

* ما بذر امید در جهان می‌کاریم - چون ابر بر این خاک وطن می‌باریم
تا کور شود چشم سران فتنه - امسال جهاد اقتصادی داریم

*‌گلبانگ خجسته منادی آمد - شد وقت ربیع و‌گاه شادی آمد
از سوی ولی امرمان در نوروز - فرمان جهاد اقتصادی آمد

* رزمنده و در صف جهادیم امسال - نابودگر ظلم و فسادیم امسال
از امر امام مسلمین خامنه‌ای - مامور جهاد اقتصادیم امسال

*‌ از نسل علی، امام و هادی داریم - هر سال نشانه و نمادی داریم
فرموده ولی امرمان خامنه‌ای - امسال جهاد اقتصادی داریم

* هرچه می‌گویی‌‌‌ همان است ما اطاعت می‌کنیم - جان خود را ما فدایی ولایت می‌کنیم
هر جهادی چه نظامی چه سیاسی فرق نیست - چشم، مولا ما جهاد اقتصادی می‌کنیم

* بهر پیروزی ایران عدل و دادی می‌کنم - از همه فرمایش رهبر اطاعت می‌کنم
امر کردی رهبرا بر روی چشمان ترم - چشم آقا، من جهاد اقتصادی می‌کنم

جهاد اقتصادي و بسيج عمومي

 

جهاد اقتصادي و بسيج عمومي

«جهاد اقتصادي و بسيج عمومي» عنوان سرمقاله روزنامه دنياي اقتصاد به قلم محمود صدري است كه در آن مي‌خوانيد:
مقام معظم رهبري، سال 1390 را سال جهاد اقتصادي، نام نهاده‌اند و با اين كار، اهتمام ويژه به امور اقتصادي را براي سومين سال متوالي، به مسوولان و مردم گوشزد فرموده‌اند.
تذكر سه‌باره عالي‌ترين مقام جمهوري اسلامي در باب توجه به مسائل اقتصادي، گوياي حقايقي درباره حال و آينده كشور است كه به توجه و مداقه‌اي فراتر از نقل صوري آن در محافل و سخنراني‌ها نياز دارد. ايران با پشت‌سر گذاشتن پاره‌اي وقايع ناگوار داخلي و تشديد فشارهاي خارجي در سال‌هاي اخير، اكنون به بازسازي كاركردهاي اقتصادي، بازآفريني روش‌هاي اجرايي و بازخواني مفاهيم قانوني در باب اقتصاد نياز دارد. لفظ و معناي «جهاد» در فرهنگ و فقه اسلامي، به ويژه در ادبيات علماي شيعه كاملا روشن است و اشاره به جهد و كوشش براي غلبه بر دشواري‌ها، دفع مفاسد و اسكان حقايق دارد كه وجه نهايي آن حرب براي اسقاط كفر است.

ماهيت فعاليت اقتصادي به‌گونه‌اي است كه قهرا كاربرد مفهوم «جهاد» درباره آن، ناظر به معناي اول؛ يعني جدوجهد و اهتمام مضاعف براي رتق و فتق امور است. اين سعي بليغ نيز لاجرم محصور در مصاديق اقتصادي مشخص و قابل احصا است. اقتصاد ايران در روزگار كنوني چند مساله اصلي دارد كه تمركز مجدانه برآنها مي‌تواند از مصاديق جهاد اقتصادي باشد.
در وهله نخست، بودجه سال 1390 دولت قرار دارد كه به دلايلي در سال گذشته تصويب نشد و اكنون به سعي بيشتر مجلس نياز دارد. پس از اين كار فوري، آنچه كه به جهد اقتصادي نياز دارد، مراعات و اجراي اسناد بالا دستي به ويژه سند چشم‌انداز است كه آرام‌آرام به سال هدفگذاري آن؛ يعني سال 1404 نزديك مي‌شويم.

قرار است در آن سال با اجراي مفاد سند چشم‌انداز، ايران به كشور اول منطقه تبديل شود و 14 سال فرصتي است كه چونان برق مي‌گذرد و جاماندگي‌هاي فعلي كشور در زمينه اجراي سند چشم‌انداز به تلاش جهادگونه نياز دارد. موضوع ديگر كه براي اقتصاد ايران اهميت حياتي دارد، اجراي ابلاغيه مقام معظم رهبري درباره اصل 44 قانون اساسي و قوانين مرتبط با آن و از جمله لايحه هدفمندسازي يارانه‌‌ها است.

كار عظيمي كه نظام در زمينه منطقي كردن پرداخت يارانه‌ها آغاز كرده، ملحقات و لوازمي ديگر مانند تسهيل سرمايه‌گذاري و آزادسازي اقتصادي دارد كه حتما از مصاديق جهاد اقتصادي است. مقررات‌زدايي و حذف مقررات دست‌و‌پاگير در فعاليت‌هاي اقتصادي و مالي و اخذ مجوزها، موضوع ديگر است. ايجاد تحرك اقتصادي از طريق واقعي كردن نرخ سود تسهيلات بانكي و نرخ ارز براي خارج كردن توليدكنندگان و صادركنندگان از تنگناهاي ديرپا از مهم‌ترين مسائل بر زمين مانده اقتصاد ايران است.

رفع اين موانع هم زمينه‌ساز افزايش رشد اقتصادي و هم اسباب اشتغالزايي و گسترش رفاه عمومي است كه مي‌تواند و بايد ذيل جهاد اقتصادي قرار گيرد. بسيج نخبگان و كارشناسان و اقتصاددانان و بازتر شدن گستره مشورت‌پذيري دولت نيز از اقدام‌هاي نرم‌افزاري لازم و حياتي است كه هم موضوع جهاد اقتصادي و هم تسهيل‌كننده راه آن است. اين اقدام‌ها و كارهاي مشابه آنها موجب هم‌افزايي نيروها، تلفيق توانايي‌ها، همنشيني تجربه‌ها و مآلا بسيج عمومي براي كوشش همگاني يا همان جهاد اقتصادي خواهد شد.

اميد است كه تاكيد سه باره مقام معظم رهبري بر مساله اقتصاد، در پيام نوروزي، مشوق كارگزاران نظام، الهام‌بخش فعالان اقتصادي و دلگرم‌كننده كارشناسان شود و همنشيني اجزاي اين مثلث، درهاي رحمت و رفاه را بر روي ايرانيان بگشايد. ان‌شاءالله.

گذری بر واکاوی امر ولی امر مسلمین جهان نسبت به جهاد اقتصادی

تحلیلی بر جهاد اقتصادی

حرف ها و صحبت های گاه و بی گاه دید و بازدیدهای نوروزی در مورد جهاد اقتصادی و برداشت های درست و نادرست دوستان، بنده را بر آن داشت تا گذری ابتدایی بر مقوله‌ی جهاد اقتصادی داشته باشم.

سرفصل ها:

۱-     جهاد

…………..۱-     معنای جهاد

…………..۲-     دو رکن جهاد (۱- برخورداری از جد و جهد ۲- شناخت دوست از دشمن )

…………..۳-     جهاد در همه جا

…………..۴-     جهاد در مرزهای اسلام

…………..۵-     چهار شعبه‌ی جهاد

۲-     اقتصاد

…………..۱-     روابط اقتصادی در جامعه (۱- روابط اقتصادی درون خانواده ۲- روابط اقتصادی درون کشوری ۳- روابط اقتصادی برون کشوری)

…………..۲-     اصلاح الگوی اقتصادی

………………….۱-     تعریف علم اقتصاد

………………….۲-     اقتصاد اسلامی

………………….۳-     نگاه ویژه‌ی‌ اسلام به اقتصاد

………………….۴-     اقتصاد در مکتب اسلام

………………….۵-     جایگاه اقتصاد اسلامی

………………….۶-     مدل اقتصاد اسلامی

………………….۷-     لزوم بهره گیری از الگوی اقتصادی اسلامی

۳-     عوامل مترتب بر روابط اقتصادی (بر اساس مبانی فقه اسلامی)

…………..۱-     اخلاق اقتصادی

…………..۲-     انحرافات اقتصادی

…………..۳-     اقتصاد و معاملات

…………..۴-     فقر و غنا

۴-     شرح روابط چهارگانه‌ی اقتصادی در جامعه

…………..۱-     روابط اقتصادی درون خانواده

………………….۱-     کسب روزی حلال با تمام توان و عدم مغایرت آن با قناعت

………………….۲-     بهره گیری از اخلاق اقتصادی (احسان و نیکوکاری)

………………….۳-     پرهیز از مال حرام، اسراف، تجمل گرایی و مصرف گرایی

………………….۴-     پرهیز از خرید کالاهای تولیدی توسط کشورهایی که با نظام اسلامی دشمن هستند

…………..۲-     روابط اقتصادی درون کشوری

………………….۱-     روابط اقتصادی دولت با مردم

………………….۲-     روابط اقتصادی بین مردم

………………….۳-     روابط اقتصادی برون کشوری

…………..۱-     روابط اقتصادی با کشورهای خودی

………………….۲-     روابط اقتصادی با کشورهای شریک

………………….۳-     روابط اقتصادی با کشورهای رقیب

………………….۴-     روابط اقتصادی با کشورهای حریف و دشمن

ادامه نوشته

جهاد اقتصادی در قرآن کریم

 

 

جهاد اقتصادی در قرآن کریم

اوست خدایی که آب را از آسسمان فرو فرستاد که از آن بیاشامید و درختان پرورش دهید (تا به میوه ی آن شما و به برگش حيوانات شما بر خوردار شويد )*و هم زراعت هاي شما رااز آب باران بروياند و درختان زيتون و خرما و انگور و از هر گونه ميوه بپرورد ريالو در اين كار آيت و نشانه ي رحمت و قدرت الهي براي فكرت پديدار است * و هم شب و روز و خورشيد و ماه را براي زندگاني شما مسخّر ساخت و ستارگان آسمان را به فرمان خويش مسخر كرد ( تا به جانب آسمان ،حكمت بالغ او فرمان دهد ،از شوق حركت كنند و در اين آيت و نشانه هاي قدرت خدا براي اهل خرد پديدار است *

«آيه شريف ۱۰ تا ۱۲ سوره مباركه نحل »

رهبر انقلاب با طرح جهاد اقتصادی یك نظام اقتصادی جدید تأسیس كرد

ضرورت «روحیه جهادی‌» در جهاد اقتصادی

پرواضح است که اصل جهاد علاوه بر معانی مقدسی که در قرآن بر آن بار است و در احادیث و روایات اسلامی به آن مکررا اشاره شده‌، مفهومی است که در طول 8 سال جنگ تحمیلی با لحظه لحظه زندگی ملت انقلابی ایران بویژه جوانان و رزمندگان جبهه‌های حق علیه باطل‌، شهدا‌، جانبازان‌، آزادگان و خانواده‌های آنها بویژه مادران شهدا گره خورده و پس از گذشت 3 دهه از حیات مقدس نظام جمهوری اسلامی همچنان در حوزه‌های مختلف اجتماعی متبلور است. مطمئنا آن‌ چیزی که موجب پیروزی انقلاب اسلامی در جنگ نابرابر 8 ساله شد روحیه جهاد‌، ایثار و اتکال به خداوند و فضای معنوی بود که در اراده‌ها و انگیزه‌های رزمندگان دفاع مقدس و فضای اجتماعی کشور حاکم بود و شاید به همین دلیل بود که از طبقه‌های ساکن در مناطق جنوب و شمال‌شهری، از دانشگاه و حوزه‌، پیر و جوان و... همه و همه در موقعیت مبارزه و جهاد بوده و همه در صحنه بودند تا انقلاب و نظام انقلابی حفظ شود.

ادامه نوشته